Die Brüder sind aus der U-Haft entlassen worden. Kaum waren sie beiden draußen, atmete Georg tief durch und sah seinen Bruder an.
„In solchen Momenten kann man klar erkennen, was das Wichtigste im Leben ist.“
„Freiheit!“
„Weißt du, Flori, wo man die Freiheit am meisten spürt?“
Florian antwortete nicht, sondern warf nur einen vielsagenden Blick auf die Berggipfel. Die Brüder sahen sich an, jeder von ihnen wusste ohne Worte, was der andere dachte. Zum ersten Mal seit ihrer Verhaftung schauten sie sich ohne Antipathie an. Sie waren wieder Brüder.
Die erste Person, auf die Georg nach dem Öffnen der Tür seiner Wohnung stieß, war seine Tochter. Überrascht sah Lea ihn einen Moment an und ihre großen, runden Augen weiteten sich vor Schrecken. Er schaffte es nicht einmal, ein Wort zu sagen, als sie sich auf den Fersen drehte und aus dem Raum rannte. Georg begann langsam das Ausmaß des Übels, zu erkennen, dass er getan hatte. Er ging zu Mirjam. Sie packtet ihre und Leas Sachen in einen Koffer. Mirjam hatte nicht vor, vor ihm wegzulaufen, im Gegenteil, sie sah ihm verächtlich, aber auch immer noch ungläubig direkt in die Augen.
„Gehst du weg?“
„Ja. Und ich nehme Lea mit“, erwiderte Mirjam und warf ihm einen harten Blick zu. „Und versuche nicht, mich aufzuhalten.“
„Wie lange werdet ihr weg sein?“
„Ich weiß noch nicht, wohin und für wie lange. Hauptsache, weg von hier.“
Georg nickte nur, dass er verstand.
„Lisa hat mir erzählt, was du für mich getan hast …“ Georg bezog sich auf Mirjams Rede zu seiner Verteidigung und die Tatsache, dass sie die Rolle des »Grundes« für die Schlägerei übernommen hatte. „Ich danke dir, Mirjam!“
„Nicht nötig. Ich habe es nicht für dich getan, ich habe es für meine Tochter getan“, beendete sie kalt.
Mirjam drehte ihm den Rücken zu und packte weiter ihre Koffer. Es herrschte eine Zeit lang eine unbehagliche Stille. Schließlich brach Mirjam das Schweigen und wandte sich wieder an Georg.
„Du hast mir das Sorgerecht für mein Kind entzogen, weil du dachtest, ich würde sie als Mutter gefährden. Schau, was mit unserer Tochter passiert ist, seit du das alleinige Sorgerecht für sie innehast. Vor einer Woche wäre sie fast unter die Räder von Lorenz’ Auto gefallen. Und jetzt …“, hielt Mirjam einen Moment inne, weil selbst sie Schwierigkeiten hatten, darüber zu sprechen. „Lea fragt ihren Opa, ob ihr Papa Juden hasst … und hasst Papa sie auch?“
Georg schluckte Mirjams bittere Wörter hinunter. Sie waren nur eine Ergänzung zu dem Entsetzen in Leas Augen über sein Erscheinen. Mirjam beendete das Gespräch gnadenlos:
„Schau dich an, Georg, und beantworte selbst, wer du für deine Tochter bist!“
Mirjam drehte sich um und packte ihren Koffer weiter. Georg verstand, dass er jetzt gehen sollte. Er hatte keine Rechtfertigung dafür. Er ließ Mirjam allein.
Eine Stunde später fuhr Dr. Horowitz’ Auto zum Leitnerhof. Hinter der Fensterscheibe seiner Wohnung beobachtete Georg, wie Mirjam und Lea sich beim Auto des Arztes von seinem Vater verabschiedeten. Isaak packte die Koffer in den Kofferraum. Als sie ins Auto stiegen, beugte sich Sebastian vor und schob sein Kopf hinein, und dann sah Georg Jan auf dem Rücksitz. Vater schüttelte Jan die Hand, steckte den Kopf aus dem Auto und schloss die Tür. Das Auto startete. Sebastian stand und starrte auf die Straße, lange, nachdem das Auto in der Ferne völlig verschwunden war. Georg spürte, wie das Schluchzen seine Kehle würgte. Alles, was er liebte, alles, was für ihn Sinn ergeben: Lea, sein kleiner Sonnenschein wurde ihm weggenommen. Er fühlte sich, als hätte er seine Tochter zum letzten Mal in seinem Leben gesehen. Er ging vom Fenster weg, setzte sich an den leeren Tisch und verbarg sein Gesicht in den Händen: „Alles ist verloren“, dachte er, und zum zweiten Mal, seit sei ihm klar wurde, dass er für Marie ein Niemand war, brach er in Tränen aus.
Aufgrund der Tatsache, dass Florian aus der U-Haft entlassen wurde, beschlossen Karin und Mila, Lisas Einladung anzunehmen und vom Leitnerhof auf die Hubers Alm zu ziehen. Keine von ihnen wollte sich Florians Erklärung anhören. Die Blicke von Karin und Mila sprachen für sich. Wie sollte er sich vor seiner Frau und seiner Tochter rechtfertigen? Er hatte nichts, um sich zu verteidigen. Wahrscheinlich nur eines: Er war Amok gelaufen! Aber hier konnte ihn nur sein Bruder verstehen, der seine eigene Tat nicht anders beurteilte. Zum ersten Mal seit ihrer Rückkehr aus München ließ Mila ihren Gefühlen freien Lauf. So schrie sie ihren ganzen Schmerz und Hass auf ihren Vater heraus. Florian hörte von seiner Tochter, dass sie ihn für den gleichen Mann hielt, der ihr gegenüber Gewalt angewendet hatte. Er war nicht besser als all die Freier und Sponsoren, die Magdalena ihr empfohlen hatte. Karin, die eine solche Erregung bei ihrer Tochter noch nie erlebt hatte, war entsetzt über deren Reaktion.
„Nach allem, was Mila dort passiert ist, könnte der Verlust des Vertrauens in ihren eigenen Vater dazu führen, dass sie eine totale Abneigung gegen Männer entwickelt. Wenn sie im Rest ihres Lebens allein lebt, könntest du dir selbst gratulieren.“
Florian gingen die Worte für den bitteren Vorwurf seiner Frau aus. Mehr pro forma, weil er die Antwort erwartete, fragte er, was mit ihnen geschehen würde. Karin machte ihm keine Illusionen.
„Es gibt kein ‚uns‘ mehr, Florian. Ich habe von Lisa gehört, dass dein Verteidiger auch ein Familienanwalt ist. Das ist gut für dich. Du musst nicht mehr nach einem anderen suchen.“
Am selben Tag zogen Karin und Mila nach Hubers Alp um. Die Brüder wurden allein gelassen. Ihre Frauen haben sie verlassen, sie haben ihre Töchter verloren. Es war an der Zeit, ihrem Vater gegenüberzutreten. Keiner von ihnen erwartete die offenen Arme ihres Vaters und ein willkommenes Fest hinter der Tür. Sebastian war immer ein Familienmensch. Sie war für ihn die Essenz des Lebens, und Söhne und Enkeltöchtern waren alles, was er liebte. Er war kein besonders überschwänglicher Mann. Er konnte seine Gefühle nur Kindern offen zeigen. Seinen Enkeltöchtern hatten gerade sein Haus verlassen, und seinen Söhnen wartete auf die Audienz und „das Urteil“. Genau wie in den alten Zeiten, als sie ein paar oder ein Dutzend Jahre alt waren. Als sie beide vor ihm standen, erschienen ihm diese beiden erwachsenen Männer plötzlich völlig fremd. „Es ist unmöglich, dass sie sein Blut sind, dass er sie gezeugt hat!“, dachte Sebastian. Die Wut ist bereits abgeflaut. Die Fremdheit kam, und mit ihr die Kälte. Alles, was er ihnen zu sagen hatte, war in einem Satz: „Geht mir aus meinen Augen, ihr beide.“ Und er sagte es wie immer: ruhig, ohne seine Stimme zu erheben, fast leidenschaftslos, aber gleichzeitig autoritär und unwiderruflich, wie es seinem Charakter entsprach. Würde er ihnen Vorwürfe machen, schreien, sich schimpfen, gäbe es vielleicht eine Reaktion von der anderen Seite: Georg und Florian würden versuchen, sich zu verteidigen. In diesem Fall hatten sie keine andere Wahl, als den Raum zu verlassen. Florian zögerte ein wenig und tat so, als wären seine Beine zum Boden wachsen. Georg musste ihn schubsen, damit er ihm zur Tür folgte. Im Gegensatz zu Georg schaute Florian nicht einmal auf das Gesicht seines Vaters. Er hat sich wirklich geschämt. Nur musste er sich dazu durchringen bei seinem Vater entschuldigen. Es war nicht viel wert, aber notwendig, wie er es verstanden hat. In Georgs Herz, der sich seit Jahren gefragt hatte, was er für seinen Vater ist und was sein Vater für ihn ist, entstand eine gewisse Neugier. Es war je größer und mutiger er von Lisa wusste, dass sein Vater nur einen Schritt davon entfernt war, die Edelsteins zu bezahlen angeforderte Summe. Ein kategorischer Einwand wurde vom Vater nur gegen seine Entschuldigung vorgebracht, und zwar in der Form, wie sie vom Anwalt der Familie Edelstein vorgelegt wurde. Diese kalten Worte seines Vaters zerstreuten jedoch alle früheren Illusionen in ihn. Als sie beide das Zimmer ihres Vaters verließen, hörten sie an der Tür leise, ruhige, aber auch klare Worte ihres Vaters: „Für immer.“
Jan lag auf dem Sofa im Wohnzimmer seines Vaters, und auf dem Tisch stand Geschirr für zwei Personen. Gabriela, die seit 35 Jahren die Haushälterin des Professors war, sorgte dafür, dass Jans letzte Mahlzeit vor seiner Abreise nach Nürnberg aus Gerichten bestand, die einem Sabbat Essen würdig waren. Auf dem Tisch fanden sich daher gefüllter Fisch, Kugiel, d. H. Kartoffelkuchen von Rindfleisch, Kichererbsen und Gerstengrütze. Zwischen den Gerichten gab es Brühe und frisch gebackenem Challot1. Samuel stand schweigend an der Tür zum Garten. Jan starrte mit seinen Augen an die Decke. Die unverdiente Verwöhnung von Gabriela, die keine eigenen Kinder hatte und ihn fast wie ihren eigenen Sohn behandelte, brachte ihn in Verlegenheit. Das Schweigen seines Vaters quälte ihn noch mehr. Jan fragte sich, wie viele Lügen noch aus seinem Mund kommen würden, bevor er die Tür hinter sich schloss.
„Du sagst gar nichts …“
„Ich habe dir nichts mehr zu sagen, was du nicht selbst weißt. Du hast den guten Namen von Leitner zerstört. Seine Familie, die er wieder aufbauen wollte, hast du zerschlagen. Du hast ihm die Frau weggenommen, die er offensichtlich geliebt hat, da er so heftig reagiert hat. Mehr Schaden konntest du einem anderen Mann nicht zufügen..“
Samuel kam seinem Sohn näher. Er nahm einen Stuhl vom Tisch und stellte ihn nahe an die Couch. Er setzte sich an den Kopf der Couch.
„Es tut mir leid, dass ich dich enttäuscht.“
„Du bist verloren, mein Sohn.“
„Wenn du wüsstest, wie sehr …“, erwiderte Jan und seufzt.
Samuel schaute sorgfältig auf das Gesicht seines Sohnes und lächelte sanft. Er konnte Jan nicht böse sein.
„Du bist weder der Erste noch der Letzte, der seinen eigenen Weg durch eine Frau verliert. Und Mirjam Leitner ist eine sehr schöne Frau“, sagte Samuel und lächelte seinen Sohn verzeihend an.
Professor Edelstein versuchte als konservativer Jude, sich an Halacha2 zu halten. Er wollte sich lieber nicht an den Tisch setzen, an dem die einsame Frau saß. Beim Kauf eines Flugzeugs oder einer Fahrkarte gab er immer an, dass er nicht wollte, dass eine fremde Frau ihn auf dem nächsten Platz begleitet. Dies bedeutete nicht, dass er für weibliche Schönheit nicht empfindlich war.
„Außerdem gehört sie uns. Es ist besser für sie, ihr Leben mit dem Christen wegzulegen und sich mit einem Juden zu verbinden. Trotzdem muss man versuchen, es wieder gutzumachen. Kümmere dich zuerst um dieses Kind.“
„Welches Kind?“, fragte Jan und sah den Vater besorgt an. Er fragte sich, was er wirklich wusste.
„Dieses Mädchen hat einen Schock erlebt. Und du, Jan, musst ihr helfen!“
Jan nickte. Samuel stand auf.
„Das Mittagessen wartet. Du solltest vor deiner Abreise etwas zu essen haben.“
„Ich habe keinen Appetit. Außerdem tut mein Kiefer weh.“
„Gabriela hat eine Menge Arbeit hinter sich. Wenigstens solltest du deinen Löffel in den Brühe-Teller umrühren.“
Jan stand etwas wackelig auf. Als sein Vater jedoch versuchte, ihm zu helfen, schüttelte er jedoch heftig den Kopf. Er hatte nicht die Absicht sich an seinen achtzigjährigen Vater zu hängen. Er zog es vor, den Stuhl zu ergreifen. Jan schaute sich am Tisch um.
„Das ist ein echter Leckerbissen!“
„Wenn der verlorene Sohn nach Hause zurückkehrt, wartet der Vater mit einem Festmahl.“
Samuel setzte eine Kappe auf und gab die andere seinem Sohn. Dann setzten sie sich beide an den Tisch. Samuel sprach ein Gebet und goss Wein in Gläser.
1Challot sind in der aschkenasischen jüdischen Tradition geflochtene Brote aus Weißmehl, Hefe, Eiern und etwas Fett – wobei die Rezepte, die Anzahl der „Zöpfe“ und die Form je nach Brauch und Anlass variieren. Challot werden meist für Schabbat und jüdische Feiertage gebacken und sind in der Regel parve (neutral), damit sie auch zu Fleisch gegessen werden können. Darin unterscheiden sie sich von den herkömmlichen Hefezöpfen, die mit Butter und Milch zubereitet werden
2 Die Halacha ist der rechtliche Teil der Überlieferung des Judentums, im Unterschied zur Aggada. Die Halacha umfasst die 613 Mizwot (Gebote), deren spätere Auslegung im Talmud und rabbinischen Gesetz sowie die Bräuche und Traditionen, die im Schulchan Aruch zusammengefasst wurden, enthält darüber hinaus aber auch allgemeine Rechtsgrundsätze.
Powrót marnotrawnych synów
Bracia opuścili areszt. Na zewnątrz dosięgnął ich rześki powiew powietrza. Georg wziął głębszy wdech, spojrzał na brata.
– W takich chwilach człowiek widzi jasno, co w życiu jest najważniejsze.
– Wolność!
– Wiesz, Flori, gdzie czuje się ją najpełniej?
Florian zamiast odpowiedzi rzucił tylko wymowne spojrzenie na szczyty gór. Bracia spojrzeli po sobie, każdy bez słów wiedział, co myśli drugi. Pierwszy też raz od aresztowania patrzyli na siebie bez antypatii. Znowu byli braćmi.
Pierwszą osobą, na którą natknął się Georg po otwarciu drzwi swojego mieszkania, była jego córka. Zaskoczona Lea przez chwilę patrzyła na niego wielkimi, krągłymi oczami, rozszerzonymi przerażeniem. Nie zdążył nawet powiedzieć słowa, gdy obróciła się na pięcie i wybiegła z pokoju. Do Georga z wolna zaczynał docierać rozmiar złego, które uczynił. Poszedł do Mirjam. Ona pakowała swoje i Lei rzeczy do walizki. Mirjam uciekać przed nie zamierzała, przeciwnie, patrzyła się mu prosto w oczy z pogardą, ale też i ciągłym jeszcze niedowierzaniem.
– Wyjeżdżasz? – zapytał Georg
– Tak. I zabieram Leę. – odparła z przyciskiem na „zabieram” i rzuciła mu twarde spojrzenie – I nie próbuj mnie powstrzymać.
– Na długo wyjeżdżacie?
– Nie wiem, na jak długo i nie wiem jeszcze, gdzie. Po prostu, jak najdalej stąd.
Georg tylko pokiwał głową, że rozumie.
– Wiem, co dla mnie zrobiłaś … – Georg nawiązał, do wystąpienia Mirjam w jego obronie i wzięcia na siebie roli „podkładki” awantury. – Dziękuję, Mirjam.
– Niepotrzebnie. Nie zrobiłam tego dla ciebie, tylko dla mojej córki. – dokończyła zimno.
Mirjam odwróciła się do niego plecami i ponownie powróciła do pakowania walizek. Przez jakiś czas trwało niezręczne milczenie. Wreszcie Mirjam przerwała ciszę, odwróciła się ponownie do Georga.
– Odebrałeś mi prawa do mojego dziecka, bo uważałeś, że zagrażam mu jako matka. No to teraz popatrz, co się przytrafiło naszej córce od czasu jak jest pod twoją wyłączną opieką. Tydzień temu o mały włos nie wpadła pod koła samochodu Lorenza. A teraz … – Mirjam przerwała na moment, nawet jej było trudno o tym mówić. – Lea pyta się dziadka, czy to prawda, że jej tata nienawidzi Żydów? … I czy ją też tatuś nienawidzi …
Georg przełknął gorzkie słowa Mirjam, które były tylko do dopełnieniem do przerażenia w oczach Lei na jego widok. Wtedy Mirjam bezlitośnie dokończyła:
– Spójrz na siebie, Georg! I odpowiedz sobie sam, kim ty jesteś dla swojej córki!
Mirjam powróciła do pakownia. Georg, rozumiejąc, że nie ma nic na swoje usprawiedliwienie, zostawił Mirjam samą.
W godzinę później pod Leitnerhof podjechał samochód dr. Horowitza. Georg zza szyby okna w swoim mieszkaniu przyglądał się jak Mirjam z Leą żegnają się z jego ojcem przy samochodzie lekarza. Isaak pakował walizki do bagażnika. Kiedy wsiadły do samochodu, Sebastian pochylił się i wsunął głowę do środka, wtedy też Georg dostrzegł na tylnym siedzeniu Jana. Ojciec podał dłoń Janowi, po czym wysunął głowę z samochodu i zamknął drzwi. Samochód ruszył. Sebastian stał i parzył się na drogę, długo jeszcze po tym, jak samochód zupełnie zniknął w oddali. Georg poczuł, że szloch dławi mu gardło. Wszystko, co kochał, co było dla niego sensem życia – Lea, jego małe słoneczko – zostało mu zabrane. Miał wrażenie, jakby widział córkę po raz ostatni w swoim życiu. Odszedł od okna, usiadł przy pustym stole i ukrył twarz w dłoniach: „Wszystko stracone”. – pomyślał i po raz drugi od czasu, jak zrozumiał, że jest nikim dla Marie, zalał się łzami.
Opuszczenie przez Floriana aresztu spowodowało, że Karin wraz z Milą zdecydowały się przyjąć zaproszenie Lisy i przeprowadzić z Leitnerhof do Alp. Żadna z nich nawet nie chciała słuchać wyjaśnień od Floriana. Spojrzenia Karin i Mili mówiły same za siebie. Zresztą, co on miał na swoje usprawiedliwienie? Chyba tylko jedno – amok! Ale tu to go mógł zrozumieć tylko brat, który nie inaczej oceniał swój własny postępek. Mili, pierwszy raz od powrotu z Monachium, puściły zupełnie emocje, że wykrzyczała do ojca cały swój ból i nienawiść. Florian usłyszał od córki, że uważa go za takiego samego, jak ten, który wobec niej użył przemocy, jak wszyscy ci, których raiła jej Magdalene. Karin była przerażona jej reakcją – nigdy wcześniej nie była świadkiem takiego wzburzenia u córki.
– Po tym wszystkim, co Milę tam spotkało, upadek jeszcze zaufania do własnego ojca może skończyć się u niej całkowitą awersją do mężczyzn. Jak zostanie przez to sama w życiu, to będziesz sobie mógł pogratulować.
Florianowi na te gorzkie wyrzuty żony zabrakło słów. Bardziej pro forma, bo spodziewał się odpowiedzi, zapytał się, co będzie dalej z nimi. Karin nie pozostawiła mu złudzeń.
– Nas już nie ma, Florian. Słyszałam od Lisy, że twój obrońca jest też adwokatem od spraw rodzinnych. To się dobrze składa dla ciebie. Nie będziesz musiał szukać kolejnego.
Jeszcze tego samego dnia Karin i Mila przeniosły się do Hubers Alp. Bracia zostali sami. Opuściły ich kobiety, stracili córki. Nadszedł czas stanąć im twarzą twarz z ojcem. Żaden z nich nie spodziewał się, że za drzwiami będzie czekać na nich powitalna uczta i otwarte ramiona ojca.
Sebastian to był zawsze człowiek rodzinny. Ona była dla niego esencją życia, a synowie i wnuczki wszystkim, co kochał. Fakt, że nie był szczególnie wylewny – uczucia potrafił w sposób otwarty okazywać jedynie dzieciom. Wnuczki właśnie opuściły jego dom, a synowe czekali na audiencję i wyrok. Jak za dawnych lat, gdy mieli po kilka, kilkanaście lat. Kiedy obaj stanęli przed nim, to ci dwaj dorośli mężczyźni wydali się mu nagle zupełnie obcy. „To nie możliwe, żeby to była jego krew, żeby on ich spłodził!” – pomyślał. Gniew już zdążył opaść. Przyszła obcość, a wraz z nią chłód. Wszystko, co miał im do powiedzenia zawierało się w jednym zdaniu: „Zejdźcie mi obaj z oczu”. A powiedział, to jak zawsze – spokojnie, bez podnoszenia głosu, prawie beznamiętnie, ale jednocześnie autorytarnie i nieodwołalnie, jak to było w jego charakterze. Gdyby robił synom wyrzuty, krzyczał, pomstował na nich, to może byłaby reakcja z drugiej strony – Georg i Florian podjęliby próbę obrony. Ale tak, nie pozostało im nic innego jak wyjść. Florian trochę zwlekał, zachowywał się jakby przyrósł nogami do podłogi. Georg musiał go szturchnąć, żeby ten się otrząsnął i ruszył za nim do drzwi. W przeciwieństwie do Georga, Florian nie patrzył się nawet w twarz ojcu. Było mu autentycznie wstyd. On też tylko zdobył się na słowa przeprosin. Niewiele wartych, ale koniecznych, jak rozumiał. U Georga, który od lat pytał samego siebie, kim jest dla ojca i kim ojciec jest dla niego, była jednak pewna ciekawość, tym większa i śmielsza, że wiedział od Lisy, że ojciec był o krok od zapłacenia Edelsteinom każdej żądanej sumy. Kategoryczny sprzeciw wyraził ojciec tylko wobec jego przeprosin, i to przeprosin w formie przedstawionej przez adwokata rodziny Edelstein. Te zimne słowa ojca rozwiały w nim jednak wszystkie wcześniejsze złudzenia. Kiedy obaj opuszczali już pokój ojca, to dobiegło ich jeszcze przy drzwiach ciche, spokojnie, ale też dobitne słowa ojca:
– Na zawsze.
Jan leżał na kanapie w salonie swojego ojca, obok na stole stała zastawa na dwie osoby. Gabriela, gospodyni profesora od 35 lat, postarała się, aby ostatni posiłek Jana, ostatni przed jego wyjazdem do Norymbergi składał się z potraw godnych szabasowej kolacji. Była więc na stole ryba faszerowana, kugiel, czyli babka ziemniaczana, czulent z wołowiny, ciecierzycy i kaszy jęczmiennej. Na stole nie mogło zabraknąć rosołu i świeżo upieczonej chałki. Samuel stał milczący przy drzwiach do ogrodu. Jan błądził oczami po suficie. Męczyło go to niezasłużone nadskakiwanie mu Gabrieli, która nie mając sama własnych dzieci, traktowała go niemal jak własnego syna. Jeszcze bardziej dręczyło go milczenie ojca. Ile jeszcze kłamstw padanie tu z jego ust, zanim zamknie za sobą drzwi? – pomyślał Jan.
– Nic nie mówisz…
– Nie mam ci nic więcej do powiedzenia nadto, co sam dobrze wiesz. Zniszczyłeś dobre imię Georgowi Leitnerowi, rozbiłeś mu rodzinę, którą chciał odbudować, zabrałeś mu kobietę, którą najwyraźniej kochał, skoro tak ostro zareagował. Nie można większej krzywdy wyrządzić drugiemu mężczyźnie.
– Przykro mi, że cię zawiodłem.
Samuel podszedł bliżej do syna. Wziął odsunął jedno krzesło od stołu i przysunął je blisko do kanapy. Usiadł przy wezgłowiu kanapy.
– Zgubiłeś się, synu.
– Gdybyś wiedział, jak bardzo…- westchnął ciężko Jan.
Samuel popatrzył uważnie na twarz syna i uśmiechnął się łagodnie. Nie potrafił gniewać się na Jana.
– Nie jesteś ani pierwszym, ani ostatnim, co zgubił własny kurs przez kobietę. A Mirjam Leitner to bardzo piękna kobieta.
Profesor Edelstein, jako konserwatywny żyd starał się przestrzegać Halach: do stolika, przy którym siedzi samotna kobieta by się nie dosiadał. Przy zakupie samolotowego czy kolejowego biletu zawsze zaznaczał, że nie życzy sobie towarzystwa żadnej obcej kobiety na siedzeniu obok. Co nie znaczyło, że nie był wrażliwy na kobiecą urodę.
– W dodatku ona jest nasza. Dla niej lepiej, żeby porzuciła życie z gojem i związała się z Żydem. Tym niemniej, musisz spróbować naprawić krzywdę. Przede wszystkim zatroszczyć się o to dziecko.
– Jakie dziecko? – zapytał Jan i spojrzał niespokojnym wzrokiem na ojca. Zastanawiał się, co ojciec wie naprawdę.
– Ta dziewczynka przeżyła szok. I ty musisz jej pomóc, Jan!
Jan pokiwał głową. Samuel wstał.
– Obiad czeka. Powinieneś coś zjeść przed wyjazdem.
– Nie mam apetytu. Poza tym boli mnie szczęka.
– Gabriela się napracowała. Wypada ci przynajmniej w talerzu z rosołem łyżką zamieszać.
Jan podniósł się ciężko. Kiedy wstawał z kanapy, lekko się zachwiał. Ojciec chiał mu pomóc, ale on gwałtownie potrząsnął głową. Nie zamierzał podtrzymywać się swojego osiemdziesięcioletniego ojca. Wolał chwycić się krzesła. Rzucił okiem po zastawionym stole.
– To ci dopiero prawdziwa uczta!
– Kiedy zagubiony syn wraca do domu, to ojciec czeka z ucztą. – odparł mu ojcec. Założył na głowę jarmułkę i podał drugą synowi. Po czym obaj zasiedli do stołu. Samuel odmówił modlitwę i rozlał wino do kieliszków.
„Daheim in den Bergen“, mit den Augen von Clotildes Fantasie / „W domu w górach” oczami wyobraźni Klotyldy 